خلاصه کتاب مرحوم ماتیا پاسکال ( نویسنده لوئیجی پیراندلو )

تا حالا شده به این فکر کنی که اگه می تونستی از همه چی فرار کنی و یه زندگی کاملاً جدید رو شروع کنی، چی می شد؟ کتاب «مرحوم ماتیا پاسکال» اثر لوئیجی پیراندلو دقیقاً همین سؤال رو مطرح می کنه و ما رو با خودش به یه سفر پر پیچ و خم می بره تا بفهمیم هویت واقعی ما چیه و آیا اصلاً آزادی مطلق وجود داره یا نه. این رمان که از شاهکارهای ادبیات مدرن محسوب می شه، قصه ای رو روایت می کنه که توش یه مرد معمولی، بعد از یه اتفاق عجیب و غریب، تصمیم می گیره گذشته شو پشت سر بذاره و یه نفر دیگه بشه. ولی آیا واقعاً می شه از سایه خودمون فرار کنیم؟

این کتاب یه جورایی هم خنده داره و هم تلخ، درست مثل خود زندگی. پیراندلو با یه دید عمیق و طنزآمیز، مشکلات هویتی انسان مدرن رو نشون می ده. قصه ای که ماتیا پاسکال رو به چالش می کشه تا ببینه واقعاً کیه و چی می خواد. این رمان فقط یه داستان ساده نیست؛ یه جور آیینه است که آدم می تونه خودش رو توش ببینه و به زندگی خودش و انتخاب هاش فکر کنه. این کتاب یه جور دعوت به سفر درونیه، سفری که شاید پایان مشخصی نداشته باشه.

درباره نویسنده: لوئیجی پیراندلو، آفریننده واقعیت های متناقض

لوئیجی پیراندلو، کسی که نوبل ادبیات رو هم توی سال 1934 برد، واقعاً یه نابغه بود. اون توی سال 1867 توی یه دهکده کوچیک نزدیک آگریجنتو در سیسیل ایتالیا به دنیا اومد. خب، زندگی اون پر از بالا و پایین بود، از اون مدل زندگی هایی که آدم رو پخته و عمیق می کنه. فکر کن توی خانواده ای بزرگ شی که پدربزرگت یه جورایی قهرمان آزادی خواهی بوده و توی مبارزات گاریبالدی شرکت کرده. بعدشم که بزرگ می شی، پدرت مدیر یه معدن گوگرد می شه و وضع مالی تون بد نیست. ولی بعدش مشکلات مالی سر و کله شون پیدا می شه و اینا حسابی روی روحیه و تفکرات پیراندلو اثر می ذارن.

پیراندلو توی دانشگاه رم و بعدش توی بن آلمان ادبیات می خونه و دکترا می گیره. وقتی برمی گرده ایتالیا، توی رشته ادبیات دانشگاه رم شروع به تدریس می کنه. زندگی شخصی اش هم پر از درگیری بود؛ از یه طرف ازدواجش با یه دختری که پدرش شریک کاری پدر پیراندلو بوده، و از طرف دیگه بیماری روانی شدید همسرش که بیشتر عمرش رو در آسایشگاه گذروند. این رنج ها و مشکلات خانوادگی، یه جورایی پایه و اساس تفکرات فلسفی و هنری پیراندلو رو ساختن. اون همیشه به این فکر می کرد که هویت آدم چقدر سیاله و واقعیت چیه؟

پیراندلو علاوه بر «مرحوم ماتیا پاسکال»، کلی نمایشنامه و رمان و داستان کوتاه دیگه هم داره که مشهورترینشون شاید «شش شخصیت در جستجوی نویسنده» باشه. این نمایشنامه یه جورایی ساختار تئاتر رو زیر و رو کرد و نشون داد که پیراندلو چقدر توی شناخت روان انسان و نمایش دادن تناقضات درونی آدم ها ماهره. جایزه نوبل رو هم به خاطر همین «جسارت و نبوغش در احیای درام و تئاتر» بهش دادن. خلاصه که پیراندلو یه جورایی یه استاد بود توی نشون دادن این که ما آدم ها چقدر توی زندگی نقش بازی می کنیم و واقعیت چقدر می تونه مبهم باشه.

خلاصه کامل و تفصیلی داستان مرحوم ماتیا پاسکال

حالا بریم سراغ قصه اصلی، قصه «مرحوم ماتیا پاسکال» که واقعاً یه داستان فکربرانگیزه. فرض کن توی زندگی ای گیر افتادی که هیچ وقت مال تو نبوده، هیچ وقت ازش لذت نبردی و فقط داری نفس می کشی. دقیقاً این حال و روز ماتیا پاسکال قهرمان داستان ماست.

ماتیا پاسکال: مردی خسته از زندگی (بخش اول)

ماتیا پاسکال، یه مرد جوونِ خسته از زندگیه که توی یه شهر کوچیک به اسم میرانیو، توی یه کتابخونه قدیمی و پر از خاک و غبار کار می کنه. شغلش واقعاً ملال آوره و هیچ هیجانی نداره. زندگی خانوادگیش هم که اصلاً تعریفی نداره. یه ازدواج ناموفق با همسری نق نقو و یه مادرشوهر بداخلاق، کارو بدتر هم کرده. ماتیا دو تا بچه هم داره که از دست می ده و این اتفاقات، زندگیشو حسابی تلخ تر می کنن. انگار توی یه باتلاق گیر کرده که هرچی بیشتر دست و پا می زنه، بیشتر فرو می ره. یه جور حس بیگانگی و خفقان کل وجودشو گرفته و دلش می خواد از این وضعیت خلاص شه، ولی خب راهی نداره. روزهاش مثل هم می گذرن و ماتیا فقط آرزوی یه تغییر بزرگ رو می کشه.

مرگی غیرمنتظره، تولدی از نو (بخش میانی)

حالا فکرشو بکن، همین طور که ماتیا توی این زندگی خسته کننده غرق شده، یه اتفاق عجیب می افته. اون برای فرار از این همه بدبختی و شاید برای یه کم هیجان، می ره مونت کارلو و شروع به قمار می کنه. وای که چقدر خوش شانسه! یهو یه مبلغ باورنکردنی برنده می شه. ماتیا توی شوکه. با این پول می تونه زندگیش رو عوض کنه؟

هنوز داره به بردش فکر می کنه که یه خبر عجیب تر همه چی رو زیر و رو می کنه: یه روزنامه خبر خودکشی اونو منتشر کرده! باورنکردنیه، توی رودخونه شهرشون یه جسد پیدا شده که مردم اشتباهی فکر کردن ماتیا پاسکاله. ماتیا شوکه می شه ولی خیلی زود به خودش میاد و می فهمه این یه فرصته، یه فرصت طلایی برای شروع یه زندگی جدید. اون تصمیم می گیره از این مرگ استفاده کنه و هویت ماتیا پاسکال رو برای همیشه دفن کنه. حالا دیگه اون مرحوم ماتیا پاسکاله و می تونه یه نفر دیگه بشه. یه هویت جدید انتخاب می کنه: آدریانو مه ایس. آدریانو مه ایس کسیه که می تونه هر چی دوست داره باشه، هر جا دوست داره بره، هر کاری دلش می خواد انجام بده. یه جورایی آزاد آزاد، بدون هیچ قید و بندی.

آدریانو مه ایس: آزادی در قفس بی نامی (بخش اصلی داستان)

آدریانو مه ایس سفرشو شروع می کنه. اولش همه چی عالیه. یه آزادی مطلق، بدون مسئولیت، بدون گذشته. می ره رم، توی یه خونه خوشگل زندگی می کنه و پولشم خرج می کنه. دیگه خبری از زن نق نقو و مادرشوهر بداخلاق نیست. ولی خب، آدم نمی تونه تا ابد از زیر بار مسئولیت ها در بره. خیلی زود این آزادی مطلق، یه جور قفس براش می شه. آدریانو می فهمه که بدون هویت قانونی، چقدر محدوده. نمی تونه ازدواج کنه، نمی تونه توی دادگاه شهادت بده، حتی نمی تونه از حقوق خودش دفاع کنه. اگه یه نفر بهش دستبرد بزنه، نمی تونه شکایت کنه چون رسماً وجود خارجی نداره.

تنهایی و پوچی حسابی بهش فشار میاره. دیگه اون هیجان اولیه رو نداره. حتی وقتی عاشق یه دختر می شه، نمی تونه عشقشو ابراز کنه چون هویت نداره. نمی تونه باهاش ازدواج کنه، نمی تونه یه زندگی واقعی بسازه. اینجاست که آدریانو مه ایس می فهمه آزادی ای که به دست آورده، یه آزادی توخالیه. یه آزادی که توش هیچی نمی تونه داشته باشه. اون یه جورایی یه روح سرگردونه، یه سایه، که فقط می تونه نگاه کنه و کاری از دستش برنمیاد. اینجاست که تلخی داستان حسابی خودشو نشون می ده. ماتیا می فهمه که فرار از هویت قبلی، به معنای رسیدن به خوشبختی نیست؛ بلکه یه جور دیگه از اسارته.

«متوجه شدم که آزادی بی حدم به علت کمبود پول، حدی دارد. سپس دریافتم که درست تر است اگر نام این آزادی بی حد را تنهایی و کسالت بگذاریم. همین بود که مرا به رنجی وحشتناک محکوم می کرد: رنج با خود بودن.»

بازگشت به زندگی، یا به تئاتر پوچی (بخش پایانی)

آدریانو مه ایس دیگه از زندگی بدون هویت خسته می شه. اون می فهمه که این زندگی جدید، به اندازه زندگی قبلیش محدودکننده و خفقان آوره. تصمیم می گیره به زندگی قبلیش برگرده. برای این کار، هویت آدریانو مه ایس رو هم می کشه. یه یادداشت خودکشی جعلی از آدریانو مه ایس می ذاره و برمی گرده به زادگاهش، میرانیو. ولی خب، وقتی برمی گرده، می بینه که زندگی بدون اون ادامه پیدا کرده. همسرش با یه مرد دیگه ازدواج کرده و زندگی جدیدی رو شروع کرده. شغلش هم رفته. دیگه جایی برای ماتیا پاسکال قدیمی وجود نداره.

ماتیا حالا نه می تونه ماتیا پاسکال باشه و نه آدریانو مه ایس. اون توی یه برزخ گیر کرده، یه فضایی بینابین. یه جورایی «مرحوم ماتیا پاسکال» باقی می مونه. اون حالا یه جور روح سرگردانه که فقط می تونه توی اون کتابخونه قدیمی بشینه و قصه زندگیش رو بنویسه. زندگی اون یه جور تئاتر پوچی می شه که خودش فقط یه تماشاگره. این پایان تلخ و البته تأمل برانگیز داستان، نشون می ده که آدم هر چقدر هم که تلاش کنه از خودش فرار کنه، باز هم نمی تونه از سایه هویتش و از واقعیت فرار کنه.

تحلیل شخصیت ها: آینه هایی از وجود انسان

شخصیت های پیراندلو، مخصوصاً ماتیا پاسکال، یه جورایی آینه هایی هستن که ما می تونیم خودمون رو توشون ببینیم. اونا نشون دهنده جنبه های مختلف وجود انسان هستن، چیزایی که شاید خودمون هم تجربه کرده باشیم یا ازشون فرار کنیم.

ماتیا پاسکال/آدریانو مه ایس: عروسک خیمه شب بازی سرنوشت

ماتیا پاسکال، شخصیت اصلی داستان، یه آدم کاملاً معمولیه. از اون آدمایی که هر روز تو خیابون می بینیمشون. خسته، بی انگیزه و حسابی درگیر روزمرگی. اون توی زندگی خودش غریبه است، انگار داره یه نقشی رو بازی می کنه که بهش تحمیل شده. ماتیا از اون دست آدماییه که همیشه دنبال یه راه فرار می گرده، یه راهی که اونو از همه چیزای بد زندگیش خلاص کنه. وقتی شانس بهش رو می کنه و بهش فرصت یه شروع دوباره رو می ده، مثل یه بچه ذوق زده می شه و فکر می کنه بالاخره به آزادی مطلق رسیده.

ولی خب، آدریانو مه ایس شدن، اونقدرا هم آسون نیست. ماتیا توی هویت جدیدش با یه سری تناقضات درونی روبرو می شه. اون می فهمه که نمی تونه بدون هویت قانونی یه زندگی واقعی داشته باشه. این آزادی بی قید و شرط، براش یه زندان می شه. اون درگیر یه بحران هویتی بزرگ می شه: «من کی ام؟ ماتیا پاسکال مرده یا زنده ام؟ آدریانو مه ایس کیه؟» این سؤالات مثل خوره می افتن به جونش و آرامش رو ازش می گیرن. اون تبدیل می شه به یه جور عروسک خیمه شب بازی سرنوشت، که نه اختیار زندگی قبلیش رو داره و نه اختیار زندگی جدیدش. یه موجود معلق، دست وپاچلفتی و سرگردان که دیگه نمی دونه کجا به خودش تعلق داره.

شخصیت های فرعی تاثیرگذار

خب، فقط ماتیا نیست که مهمه، یه سری شخصیت فرعی هم توی داستان هستن که حسابی روی روایت تاثیر می ذارن و به ماتیا کمک می کنن یا مانعش می شن.

• همسر ماتیا (روزلیا): اون نماد زندگی گذشته ماتیاست که اون رو خسته و کلافه کرده. زن نق نقو و بداخلاق که ماتیا رو از هرچی زندگی مشترک بیزار می کنه.
• مادرشوهر ماتیا: نماد فشارهای خانوادگی و انتظاراتی که روی ماتیا سنگینی می کردن.
• آشنایان جدید آدریانو در رم: این شخصیت ها نشون می دن که ماتیا چقدر دلش می خواد با بقیه ارتباط برقرار کنه و یه زندگی اجتماعی عادی داشته باشه. ولی چون نمی تونه هویت واقعیش رو فاش کنه، روابطش همیشه یه جورایی ناقص و نیمه کاره می مونن. مثلاً عشقی که به اون دختر توی رم پیدا می کنه، یه عشق ناتمامه، چون نمی تونه اون رو به رسمیت بشناسه.

مضامین اصلی کتاب: فلسفه در قالب داستان

«مرحوم ماتیا پاسکال» فقط یه قصه نیست، یه عالمه ایده فلسفی عمیق رو هم تو خودش جا داده. پیراندلو با این داستان، ما رو وادار می کنه به چیزایی فکر کنیم که شاید تا حالا بهشون فکر نکرده بودیم.

بحران هویت: سیالیت هویت و نقش نام در تعریف وجود

شاید مهم ترین تم این کتاب، بحران هویته. ماتیا یه جورایی می خواد از هویتش فرار کنه، ولی پیراندلو نشون می ده که هویت یه چیز ثابت نیست، بلکه یه چیز سیاله. این که ما کی هستیم، فقط به اسم و مدارک شناسایی مون نیست، بلکه به نقش هایی که بازی می کنیم، به روابطمون با دیگران و به گذشته مون هم ربط داره. ماتیا فکر می کنه اگه اسمش رو عوض کنه و بگه مرده، دیگه همون آدم قبلی نیست. ولی خب، حس و حالش، افکارش و تجربه هاش که عوض نمی شن. آیا واقعاً می تونیم خودمون رو نفی کنیم و یه آدم دیگه بشیم؟ پیراندلو می گه نه، هویت ما خیلی عمیق تر از یه اسم توی شناسنامه است.

آزادی و محدودیت های آن: آیا رهایی از بندها به معنای آزادی مطلق است؟

آزادی، دومین تم مهم این کتابه. ماتیا فکر می کنه اگه از زندگیش فرار کنه، به آزادی می رسه. ولی آیا واقعاً رسید؟ آزادی آدریانو مه ایس یه آزادی توخالی بود. اون می تونست هر کاری دلش می خواد انجام بده، ولی هیچ کدوم از کاراش تبعات قانونی یا اجتماعی نداشت. نمی تونست توی اجتماع واقعی زندگی کنه. اینجاست که پیراندلو نشون می ده آزادی بدون مسئولیت و بدون چارچوب، یه جور زندان دیگه است. آزادی واقعی این نیست که هیچ قید و بندی نداشته باشی، بلکه اینه که بتونی با هویت خودت توی اجتماع زندگی کنی و از حقوق و مسئولیت های خودت دفاع کنی.

تناقضات وجودی: زندگی و مرگ (واقعی و مجازی)، ظاهر و باطن، جبر و اختیار

پیراندلو پر از تناقضاته. ماتیا پاسکال می میره، ولی زنده است. آدریانو مه ایس به دنیا میاد، ولی وجود نداره. این تناقضات نشون می دن که مرز بین واقعیت و توهم چقدر می تونه نازک باشه. آیا زندگی ای که ماتیا برای خودش می سازه واقعیه؟ یا فقط یه توهمه؟ این کتاب ما رو به فکر فرو می بره که چقدر از زندگی ما بر پایه ظاهر و نقش هایی که بازی می کنیم، بنا شده و باطن ما چیه. همچنین، جبر و اختیار هم یه موضوع دیگه است. آیا ماتیا واقعاً آزاد بود که زندگیش رو تغییر بده، یا فقط درگیر یه سری اتفاقات بود که سرنوشت براش رقم زده بود؟

ملال و بیگانگی: مواجهه انسان مدرن با روزمرگی و پوچی زندگی

ماتیا پاسکال قبل از مرگش، حسابی از زندگیش بیزار بود. یه جور ملال و بیگانگی همیشگی تو وجودش بود. این حس، نشونه مواجهه انسان مدرن با روزمرگی و پوچی زندگیه. توی دنیای ماشینی و پر از کار و مسئولیت، خیلی وقت ها آدما احساس می کنن که دارن توی یه چرخه تکراری گیر می کنن و زندگیشون معنی خاصی نداره. پیراندلو این حس رو خیلی خوب نشون می ده و به خواننده تلنگر می زنه که به زندگیش از یه زاویه دیگه نگاه کنه.

واقعیت و توهم: درهم تنیدگی مرزهای واقعیت و آنچه انسان از خود می سازد

پیراندلو همیشه عاشق این بود که نشون بده واقعیت چقدر می تونه نسبی باشه و ما آدما چقدر با توهمات زندگی می کنیم. توی این کتاب، واقعیت زندگی ماتیا و توهمات زندگی آدریانو مه ایس حسابی در هم گره خوردن. ما نمی دونیم کدوم واقعی تره. آیا زندگی ای که ما داریم، همون چیزیه که خودمون ساختیم، یا یه جور توهمه که بقیه بهمون تحمیل کردن؟

طنز تلخ و گروتسک: استفاده پیراندلو از کمدی برای بیان تراژدی های انسانی

با اینکه داستان ماتیا پاسکال یه جورایی تراژیکه، ولی پیراندلو یه طنز خاص و تلخ رو هم قاطیش کرده. یه جورایی کمدی سیاه. اون نشون می ده که چقدر می تونیم توی موقعیت های عجیب و غریب و خنده دار قرار بگیریم، حتی اگه اون موقعیت ها تهش به تراژدی ختم بشن. این طنز، یه جورایی برای پیراندلو راهی بود تا بتونه تراژدی های انسانی رو قابل تحمل تر کنه و نشون بده که زندگی همیشه هم اونقدرا جدی نیست.

سبک و شیوه ی نگارش پیراندلو در این اثر

وقتی کتاب «مرحوم ماتیا پاسکال» رو می خونی، یه جورایی حس می کنی خود ماتیا پاسکال داره باهات حرف می زنه. پیراندلو توی این کتاب از شیوه روایت اول شخص استفاده کرده. یعنی داستان رو از زبان خود ماتیا می شنویم. این کار باعث می شه حسابی با شخصیت اصلی همذات پنداری کنی و انگار داری توی ذهن اون زندگی می کنی. مونولوگ های درونی ماتیا، افکار و احساساتش رو به بهترین شکل نشون می دن و خواننده رو با خودشون می برن توی عمق وجود شخصیت.

همون طور که قبلاً هم گفتیم، طنز فلسفی و کنایه های پیراندلو توی این اثر حسابی مشهوده. اون با یه لحن خاص و طعنه آمیز، به مسائل جدی و فلسفی نگاه می کنه و این کار باعث می شه داستان خشک و حوصله سربر نشه. پیراندلو یه جورایی مرز بین واقعیت و سوررئالیسم رو هم توی هم می ریزه. گاهی اوقات حس می کنی اتفاقات خیلی واقعی هستن، ولی یهو یه چیز غیرمنتظره پیش میاد که مرز واقعیت رو محو می کنه. این شیوه نگارش، یه جورایی خواننده رو گیج می کنه، ولی در عین حال باعث می شه حسابی به فکر فرو بره.

جریان سیال ذهن هم توی این کتاب دیده می شه. یعنی افکار ماتیا بدون نظم خاصی و پشت سر هم توی ذهنش جاری می شن. این تکنیک، به خواننده کمک می کنه تا بیشتر با پیچیدگی های ذهن ماتیا آشنا بشه و حس واقعی تری از دنیای درونی اون به دست بیاره. به طور کلی، سبک پیراندلو یه سبک خاص و نوآورانه است که حتی امروز هم بعد از این همه سال، هنوز تازگی داره و خواننده رو مجذوب خودش می کنه.

اقتباس ها و بازتاب های فرهنگی مرحوم ماتیا پاسکال

خب، وقتی یه کتاب اینقدر عمیق و تأثیرگذار باشه، طبیعیه که سروکله اش توی سینما و جاهای دیگه هم پیدا بشه. «مرحوم ماتیا پاسکال» هم از این قاعده مستثنی نیست و چندین بار به فیلم تبدیل شده.

• اولین اقتباس به سال 1925 برمی گرده که یه فیلم صامت به کارگردانی مارسل لربیه ازش ساختن.
• بعدش توی سال 1937، یه فیلم فرانسوی به اسم «مردی از ناکجا» به کارگردانی پیر شنال ساخته شد که هم نسخه فرانسوی داشت و هم ایتالیایی. این نشون می ده که داستان پیراندلو چقدر جهانی بود.
• توی دهه 1980 هم فیلم «دو زندگی ماتیا پاسکال» به کارگردانی مارسلو مونیچلی توی جشنواره کن به نمایش درآمد.

این اقتباس ها نشون می دن که چقدر داستان هویت جویی و بحران های وجودی ماتیا پاسکال برای سینماگران جذاب بوده و تونسته مخاطبان رو توی دهه های مختلف به خودش جذب کنه. علاوه بر این، کتاب پیراندلو روی خیلی از نویسنده ها، نمایشنامه نویس ها و فلاسفه بعد از خودش هم تأثیر گذاشته. این اثر یه جورایی به یه مرجع تبدیل شده برای کسانی که می خوان درباره هویت، آزادی و پوچی انسان مدرن حرف بزنن.

چرا باید مرحوم ماتیا پاسکال را خواند؟

حالا شاید بپرسی، توی این دنیای پر از کتاب های جدید و داغ، چرا باید برم سراغ یه کتاب کلاسیک مثل «مرحوم ماتیا پاسکال»؟ راستش رو بخوای، دلایل زیادی وجود داره که این کتاب هنوز هم بعد از این همه سال حسابی حرف برای گفتن داره و خوندنش خالی از لطف نیست.

اول از همه، این کتاب یه جورایی آینه زندگی خودمونه. همه مون یه جورایی توی زندگی درگیر این سؤالاتیم که «من کی ام؟»، «چقدر آزادم؟» و «آیا دارم نقش بازی می کنم؟» این کتاب بهت کمک می کنه عمیق تر به این سؤالات نگاه کنی و شاید جواب های جدیدی برای خودت پیدا کنی. مضامین هویتی و وجودی که پیراندلو توی این رمان مطرح می کنه، با چالش های انسان توی دنیای امروز که پر از شبکه های اجتماعی و هویت های مجازی شده، حسابی در ارتباطه. آیا هویت آنلاین ما، همون هویت واقعی ماست؟ یا یه جور آدریانو مه ایسه؟

دوم، این کتاب بهت نشون می ده که یه نویسنده چقدر می تونه با طنز و کنایه، تلخ ترین حقایق زندگی رو بیان کنه. لحن پیراندلو همزمان که عمیقه، جذابه و خسته کننده نیست. این کتاب نه فقط برای دانشجوها و پژوهشگرا، که برای هر کسی که دوست داره داستان های عمیق و فلسفی بخونه و به زندگی فکر کنه، حسابی جذابه. اگر دنبال یه رمان می گردی که هم سرگرمت کنه و هم وادارت کنه به فکر فرو بری، «مرحوم ماتیا پاسکال» قطعاً یکی از بهترین انتخاب هاست. به خصوص اگه به ادبیات ایتالیا یا رمان های فلسفی علاقه داری، این کتاب برات مثل گنج می مونه.

نتیجه گیری: پرسشی ماندگار در آستانه کتابخانه

در نهایت، کتاب «مرحوم ماتیا پاسکال ( نویسنده لوئیجی پیراندلو )» یه شاهکار ادبیه که با یه قصه ساده، ما رو به سفری عمیق به درون خودمون می بره. داستان ماتیا پاسکال فقط یه داستان از یه مرد تنها نیست؛ بلکه نمادی از انسان مدرنه که همیشه در جستجوی آزادی و هویت خودشه، اما اغلب در بند تناقضات و محدودیت های وجودی گیر می کنه. پیراندلو به ما نشون می ده که گاهی اوقات، فرار از خودمان، خودش یه جور دیگه از اسارته و آزادی واقعی، شاید توی پذیرش همون چیزیه که هستیم.

ماتیا پاسکال، با تمام رنج ها و سرگردانی هاش، یه پرسش ماندگار توی ذهن ما باقی می ذاره: واقعاً کی هستیم؟ و آیا می تونیم بدون هویتی که جامعه برامون ساخته، زندگی کنیم؟ این کتاب، یه جور دعوت به تفکر عمیق تره، دعوتی که شاید برای پیدا کردن جواب، باید بارها و بارها این اثر رو خوند و هر بار یه چیز جدید ازش فهمید. پس، اگه هنوز این کتاب رو نخوندی، فرصت رو از دست نده و به دنیای پر از تناقض ماتیا پاسکال قدم بذار.