«ما مادر و دختریم، آف کورس که میذارم دخترم سیگار بکشه»!

به گزارش سی تی مگ خراسان در مطلبی به قلم یک روان شناس و مدرس دانشگاه به بررسی این سبک والدگری پرداخته و نوشته است: در سال های اخیر سبک تازه ای از والدگری میان برخی خانواده ها رواج یافته که می توان آن را نوعی برداشت اشتباه از «صمیمیت با فرزند» دانست. به تازگی ویدئویی در شبکه های اجتماعی پربازدید شده است که یک مادر به دخترش که خیلی هم خوشحال و راضی به نظر می رسد می گوید: «ما مادر و دختریم آف کورس(of course به معنای البته و برای تاکید بر موافقت با چیزی یا رضایت از چیزی به کار می رود) که می ذارم دخترم جلوی خودم دخانیات مصرف کنه و هیچی بهش نمی گم چون پیش خودم باید آزاد باشه؛ ما مادر و دختریم آف کورس که می تونه شب ها تا دیر وقت بیرون باشه و بعضی اوقات هم شب ها خونه دوست هاش بخوابه؛ ما مادر و دختریم آف کورس که دخترم می تونه پسر مورد علاقه اش رو بیاره خونه که من ببینم و جلوی چشمم باشن و … ». در ادامه این روش تربیتی را از منظر روان شناسی بررسی خواهیم کرد.

 این روش آسیب های رفتار اشتباه را کمتر نمی کند
در این روش والدین به بهانه ایجاد فضای دوستانه و قابل اعتماد مرزهای اخلاقی و اجتماعی را کنار می گذارند و حتی گاهی در رفتارهای ناهنجار فرزند شریک یا همراه می شوند: کشیدن سیگار همراه با فرزند پذیرش یا نادیده گرفتن روابط غیراخلاقی او یا عادی سازی رفتارهایی که در بستر فرهنگ قانون و اخلاق هنجارشکنانه تلقی می شوند.
 سؤال اینجاست: آیا این رفتار به معنای صمیمیت و رابطه سالم با فرزند است؟ آیا حضور فرزند در کنار والدین هنگام انجام یک کار اشتباه آسیب آن رفتار را کاهش می دهد؟پاسخ روشن و علمی به این سوال ها خیر است.
ریشه در سبک فرزندپروری آسان گیر
در حقیقت این شیوه تربیتی احتمالا ریشه در سبک فرزندپروری آسان گیر دارد که در نظریه «دایانا بامریند» به خوبی تبیین شده است: «والدین آسان گیر معمولاً محبت زیاد اما کنترل اندکی دارند. آن ها قوانین مشخص و پایداری برای فرزند ندارند به فرزند آزادی بی قید می دهند حتی زمانی که او رفتار نامناسبی دارد به ندرت تنبیه یا محدودیت واقعی اعمال می کنند و بیشتر به دنبال راضی نگه داشتن کودک اند تا تربیت آگاهانه.»
تنزل فرزند به رفیق بدون مرز
والدینی که به جای نقش راهنما خود را به سطح «رفیق بدون مرز» فرزند تنزل می دهند به تدریج اقتدار روانی اخلاقی و تربیتی خود را از دست می دهند.وقتی صمیمیت جای مرز را می گیرد هویت کودک تخریب می شود. روان شناسانی چون بامریند و استاینبرگ هشدار می دهند که فرزندان والدین آسان گیر معمولاً: فاقد انضباط درونی اند؛ در مهارت های اجتماعی ضعیف عمل می کنند؛ دچار خودمحوری و ضعف در تشخیص درست از غلط می شوند؛ در آینده بیشتر در معرض رفتارهای پرخطر مثل مصرف مواد خشونت و روابط ناسالم قرار می گیرند. بنابراین وقتی هیچ حد و مرز روشنی برای رفتار وجود ندارد کودک نمی آموزد که بین درست و غلط تمایز قائل شود. نتیجه این می شود که او بر اساس تمایل لحظه ای و لذت کوتاه مدت تصمیم می گیرد نه بر مبنای اصول اخلاقی.
پذیرش رفتار ناهنجار حتی در کنار والدین عادی سازی انحراف است
برخی والدین این گونه استدلال می کنند که «اگر فرزندم بخواهد رفتار نادرستی انجام دهد بهتر است جلوی خودم انجام دهد تا جای دیگری». این طرز فکر نه تنها تربیتی نیست بلکه عادی سازی انحراف و کم رنگ سازی خطر است. اگر والدین به جای هشدار محدودسازی یا گفت وگو به همراهی و پذیرش برسند در واقع آن رفتار نادرست را در ذهن فرزند به امری قابل قبول تبدیل کرده اند. کودکانی که همیشه خواسته هایشان بی قید و شرط برآورده شده اغلب دچار خودمحوری و احساس «استحقاق» می شوند. آن ها معتقدند دنیا باید مطابق میل شان باشد.»
نوجوان به راهنما نیاز دارد نه شریک انحراف
نوجوان در مرحله شکل گیری هویت قرار دارد. او بیش از هر چیز به والدینی نیاز دارد که نقش والدی را با نقش رفیق جابه جا یا ادغام نکند. گوش شنوا و محبت و اقتدار به میزان مناسب داشته باشند. قابل اتکا و حامی باشند نه صرفا همراه. اگر کودک و نوجوان یاد نگیرد که بعضی رفتارها نادرست هستند یا برای سن و سال او مضر هستند حتی اگر والد هم حضور نداشته باشد دچار اختلال در رشد وجدان اخلاقی می شود. او به جای درونی کردن ارزش ها فقط به حضور یا عدم حضور ناظر واکنش نشان می دهد.
رفاقت بدون مرز تربیت نیست
به عنوان روان درمانگر خانواده بارها در جلسات درمانی با نوجوانانی مواجه بوده ام که از بی مسئولیتی سردرگمی ارزشی و ناتوانی در تصمیم گیری درست رنج می برند. ریشه بسیاری از این مسائل به سبک تربیتی والدینی بازمی گردد که به جای مرزگذاری و هدایت صرفاً همراهی بدون اصول را انتخاب کرده اند. فرزند ما باید بداند که اشتباه اشتباه است و وظیفه ما به عنوان والد این نیست که او را در لغزش هایش همراهی کنیم بلکه آن است که با محبت ولی با قاطعیت چراغی در مسیر او باشیم.

پایان خبر سی تی مگ