زینک سولفات چیست و چه فوایدی دارد؟

ترکیب معدنی سولفات روی امروزه به یکی از پرکاربردترین اقلام مورد استفاده در داروسازی تبدیل شده است. سولفات روی با فرمول شیمیایی ZnSO4 شناخته می شود که نام زینک سولفات یکی از آشنا ترین نام ها در میان مکمل های دارویی است. البته از این ترکیب غیرآلی در صنایع دیگر نیز استفاده می شود.

سولفات روی چیست؟

سولفات روی ترکیبی غیر آلی است که امروزه به عنوان یک مکمل دارویی ضروری در سازمان بهداشت جهانی مورد توجه است. ترکیبی محلول در آب و در عین حال غیرقابل اشتغال بوده که در صورت تجزیه می تواند گازهای سمی مثل اکسید روی و اکسید گوگرد را به محیط متصاعد کند. غالبات این ترکیب به شکل پودری بی رنگ و بی بو تولید می شود و برای مصارف مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.

ZnSO4 را به اشکال مختلف زیر تولید می کنند:

• واکنش فلز روی با اسید سولفوریک آبی: این روش غالبا برای تولید مواد شیمیایی صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.
• تصفیه اکسید روی با اسید سولفوریک: سولفات روی به دست آمده از این روش غالبا مصرف دارویی دارد.

سولفات روی را می توان به شکل طبیعی نیز از برخی مواد غذایی طبیعی نیز جذب کرد، این ترکیب در بسیاری از خوراکی ها مثل بادام زمینی، نخود، کاکائو، قارچ، لبنیات، مرغ، اسفناج، گوشت قرمز و… وجود دارد. از همین رو با مصرف متعادل این مواد غذایی می توانید تا حد زیادی این ترکیب را برای بدن تامین کنید.

در نظر داشته باشید که در صورت نیاز به خرید انواع مکمل های دارویی یا خرید مواد شیمیایی دام و… لازم است ترکیبات شیمیایی مورد نظر را از شرکت های معتبر که تولیداتی مطابق استانداردهای ملی و جهانی دارند خریداری کنید.

خواص زینک سولفات

استفاده از زینک سولفات دارای خواصی است که عمده این خواص را در قالب مکمل های دارویی که به شکل قرص و کپسول است، می شناسیم.

• سلامت و رشد بافت های بدن
• داروی موثر در درمان سرماخوردگی
• بهبود و تقویت عملکرد حافظه
• حاوی آنتی اکسیدان های مفید پوست
• موثر بر رشد مو
• تقویت سیستم ایمنی بدن
• پیشگیری از کمبود روی

نکته مهمی که باید درباره اهمیت این ترکیب شیمیایی مورد توجه قرار دهید، اینکه کمبود آن در بدن انسان می تواند باعث بروز مشکلاتی مثل اسهال، بی حالی، ریزش مو، ضعف سیستم ایمنی و کاهش وزن و اشتها، اختلال در روند رشد و… شود.

آیا سولفات روی (znSO4) خطرناک است؟

یکی از نکات مهم درباره سولفات روی خطراتی است که مواجهه با ان می تواند برای انسان به همراه داشته باشد. یکی از این مخاطرات تنفس این ترکیب است که در نتیجه آن دستگاه تنفسی تحریک می شود. از مهمترین عوارضی که ناشی از تنفس و تحریک سولفات روی است، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استفراغ
• حالت تهوع
• درد در ناحیه معده
• ایجاد طعم فلز در دهان
• سرگیجه
• در موارد حاد مرگ

از دیگر مخاطرات این ترکیب می توان بروز تاول و زخم برشمرد که در صورت تماس مستقیم با پوست ایجاد می شود.

موارد مصرف زینک سولفات

روی یک ماده معدنی طبیعی است. این ماده برای سلامت، رشد و نمو بافت های بدن مهم است. زینک سولفات برای پیشگیری یا درمان کمبود روی در بدن مورد استفاده قرار میگیرد.

عنصر روی در داخل استخوان ها و ماهیچه ها ذخیره میشود. کمبود روی میتواند باعث تضعیف سیستم ایمنی شده و بدن را در مقابل عفونت ها و بیماری ها آسیب پذیر تر کند. این عنصر همچنین سبب تقویت لای های پوست میشود. افرادی که دچار کمبود روی هستند در برابر عفونت های پوستی حساس تر هستند و زخم های آنها دیرتر بهبود میابد. زینک سولفات میتواند این کمبود را درمان کند.

مطالعات نشان دهنده این واقعیت است که مصرف زینک سولفات بصورت خوراکی میتواند سبب کاهش آکنه شود.

زینک سولفات همچنین میتواند در بهبود علایم اختلال کم توجهی-بیش فعالی نقش داشته باشد.

پیش از مصرف زینک سولفات

در مورد شیوه مصرف دارو دستورات پزشک را مد نظر داشته باشید و راهنمای موجود در بسته بندی دارو را به دقت مطالعه کنید. همچنین درصورت داشتن هرگونه بیماری و یا حساسیت پزشک را در جریان بگذارید. درصورت داشتن برخی شرایط پزشکی ممکن است قادر به استفاده از زینک سولفات نباشید.

مضر بودن یا نبودن زینک سولفات برای جنین تاکنون مشخص نشده است. درصورتی که باردار هستید بدون تجویز پزشک از زینک سولفات استفاده نکنید.

اینکه زینک سولفات میتواند وارد شیر مادر شده و به نوزاد شیرخوار آسیب برساند نامشخص است. درصورتی که به نوزاد خود شیر میدهید بدون توصیه پزشک از این دارو استفاده نکنید.

نحوه مصرف زینک سولفات

از مصرف بیش از مقدار و مدت زمان توصیه شده توسط پزشک خودداری کنید.

زینک سولفات را همراه با یک لیوان پر از آب مصرف کنید.

اگر زینک سولفات باعث ناراحتی معده میشود میتوانید آنرا همراه با غذا مصرف کنید.

ممکن است پزشک معالج جهت رسیدن به بهترین نتایج درمانی میزان دوز دارو را تغییر دهد. میزان مصرف زینک سولفات میتواند به سن بیمار بستگی داشته باشد.

از مصرف این دارو همراه با غذاهایی که دارای مقدار زیادی کلسیم یا فسفر هستند (شیر، پنیر، ماست، بستنی، لوبیا یا نخود فرنگی خشک شده، عدس، آجیل، کره بادام زمینی، آبجو و کاکائو داغ) اجتناب کنید؛ زیرا میتوانند جذب زینک سولفات را با مشکل مواجه کنند.

دارو را در دمای اتاق و دور از گرما و رطوبت نگهداری کنید.

در صورت فراموشی مصرف دارو، به محض متوجه شدن، داروی فراموش شده را مصرف کنید. اگر به نوبت مصرف بعدی دارو زمان اندکی مانده است از مصرف داروی فراموش شده پرهیز کنید. از مصرف داروی اضافی جهت جبران نوبت از دست رفته خودداری کنید.

درصورت مصرف بیش از حد (اووردوز) دارو فورا به اورژانس مراجعه کنید. علایم اووردوز میتواند شامل موارد زیر باشد:

• حالت تهوع
• استفراغ شدید
• کم آبی بدن
• بیقراری

عوارض جانبی زینک سولفات

در صورت بروز علایم واکنش آلرژیک از جمله مشکل در تنفس، کهیر، تورم صورت، دهان، لب ها و گلو به اورژانس مراجعه نمایید.

عوارض جانبی کم اهمیت تر میتواند شامل موارد زیر باشد:

تداخلات دارویی

تداخلات دارویی میتوانند چگونگی عملکرد داروها را در بدن تغییر دهند. درمورد تمام داروهای مصرفی، ویتامین ها و یا داروهای گیاهی پزشک را در جریان بگذارید و از شروع یا توقف خودسرانه مصرف داروها اجتناب کنید.