داستان وصیت نامه مرموز و غرور ملی/ «پرویزخان» مستند دهداری نیست – خبرگزاری سی تی مگ | اخبار ایران و جهان

خبرگزاری سی تی مگ-گروه هنر-آروین موذن زاده، رضا خسروی، علیرضا سعیدی؛ یکی از مهم ترین مواردی که در فیلم «پرویز خان» مورد توجه منتقدان سینمایی و ورزشی قرار گرفته، خرده داستان هایی است که در مقاطع مختلف فیلم پیش روی مخاطبان قرار می گیرد، خرده داستان هایی که برخی ها بر این باورند براساس مستندات تاریخی ارایه نشده و کارگردان براساس تخیلات ذهنی خود آن را به مخاطب ارایه داده است. برخی هم دقیقاً برعکس معتقدند جریان داستانی فیلم توانسته بر اساس مستندات و ملاحظاتی که در این زمینه وجود داشته فضای قابل قبولی را برای تماشاگر فیلم فراهم سازد. شرایطی که حتی موجب ظهور و بروز حاشیه هایی هم شد و نشان داد که ساخت یک پرتره در قالب یک فیلم داستانی آن هم درباره یک شخصیت مهم و موثر ورزشی در حوزه فوتبال دربرگیرنده چه پیچیدگی هایی است.

مسیری که علاوه بر ارایه و محوریت قرار دادن مرحوم پرویز دهداری به عنوان یکی از متفاوت ترین و البته جریان سازترین مربیان تیم ملی فوتبال ایران، وارد ابعاد اجتماعی و سیاسی دورانی شد که ایران در حساس ترین شرایط جنگ با رژیم بعثی قرار داشت و در این زمینه ملاحظاتی وجود داشت که چه می خواستیم و چه نمی خواستیم، فوتبال را نیز تحت تاثیر شرایط سیاسی آن روزگار قرار می داد. فرآیندی که قطعاً برای کارگردان و تیم تولید برای پرداختن به یک فیلم سینمایی ورزشی با در نظر گرفتن این شرایط خالی از لطف نبوده و توانسته برای توسعه داستان و پرداخت سینمایی به آن نیز به عنوان یک مولفه مهم محسوب شود.

اکران این فیلم سینمایی به صورت آنلاین هم بهانه ای شد تا در قسمت دوم این مصاحبه تفصیلی با علی ثقفی کارگردان، روزبه ریوفی بازیگر نقش سیروس قایقران و سیدابوالفضل موسوی بازیگر نقش احمدرضا عابدزاده به برخی از نکاتی که طی چند وقت گذشته درباره این فیلم سینمایی کمتر شنیده شده، بپردازیم.

آنچه می خوانید بخش دوم از این گفت وگوی رسانه ای است:

* یکی از انتقاداتی که درباره فیلم «پرویزخان» مطرح شده، درباره صحنه ای است که مرحوم دهداری در فیلمنامه به خانه شخصیت «وحید» رفته و از او دعوت می کند تا دوباره به تیم ملی برگردد، در حالی که به گفته بسیاری از کارشناسان گویا اصلاً چنین تصمیمی از سوی مرحوم دهدای در زمان مربی گری خود اتخاذ نشده و این نحوه رفتار اساساً جزو خصوصیات رفتاری ایشان نبوده که بخواهد چنین کاری را انجام دهد. بنابراین سوال این است که چنین اتفاقی در فیلمنامه را از کجا برداشت کردید؟

علی ثقفی: چیزی که مستند است اینکه مرحوم دهداری در آن مقطع تاریخی به برخی از بازیکنان مستعفی گفته که برگردند. حتی یکی از همان بازیکنان مستعفی که با خود من صحبت می کرد، اذعان داشت که مرحوم دهداری به او گفته نیازی نیست امضای استعفا را پس بگیری. جالب است بدانید در مورد سیروس قایقران و عدم انتخابش به عنوان کاپیتان در بازی با کویت از سوی مرحوم دهداری، ماجرا به این سمت و سو رفته که بعد از کاپیتانی میراحمدیان که آن هم از پس ساعت ها جلسه به عنوان کاپیتانی می رسد، سیروس قایقران دوباره کاپیتان تیم ملی می شود و اصلاً این عبارت معروف «کاپیتان تیم دهداری» هم روی او می ماند.

من دوباره به پاسخِ پرسش شما می رسم که براساس مستنداتی که بنده دارم، مرحوم دهداری به بازیکنان مستعفی گفته بوده که بیایید و لازم هم نیست که امضای خود را پس بگیرید و ماجرا را شفاهی حل می کنیم. موضوع از این قرار است که دهداری در شرایطی واقعی به بازیکنان می گوید که بازیچه نشوند و به تیم ملی بیایند. حالا درباره موضوع به خانه رفتن هم باید بگویم بنده به «نقطه عطف میانی» در فیلمنامه نیاز داشتم. طبیعتاً نقطه عطف میانی هم باید محکم باشد و نمی توانم عین به عین فیلمنامه را براساس واقعیت بسازم. من مشغول ساخت یک فیلم داستانی بودم که قصه های مرتبط به دعوت دوباره مرحوم دهداری از بازیکنان، زور کافی برای ارایه نداشت بنابراین باید با داستانی این نیاز را مرتفع می کردم.

*یعنی برخی از آن جنجال ها و دعواهایی که در فیلم شاهدش بودیم، براساس تخیل شکل گرفته است؟

ثقفی: نه همه آنها؛ قطعاً بسیاری از صحنه ها زمینه واقعی دارند. ولی اینکه در فیلم دیده می شود که رییس سازمان تربیت بدنی می آید و به پرویز دهداری می گوید: «یا فلانی را می آوری یا تیم ملی منحل است» این شرط در عالم واقع برای دهداری وجود نداشته و فقط در این حد بوده که با او پرسشی مطرح شود.

ثقفی: من فیلم مستند نساختم، من یک فیلم داستانی ساختم که محوریت اصلی اش مرحوم پرویز دهداری است من در فیلمنامه لازم داشتم درام ارایه شده توسط من، قوی باشد و آن دوراهی که مرحوم دهداری با آن مواجه بود با ارایه تغییراتی نسبت به داستان اصلی در طراحی گنجانده شود. البته که سعی می کنم ابتدا کاراکتر واقعی را بشناسم و بعد به خودم بگویم اگر آن دهداری که من شناختم و در این موقعیت قرار می گرفت، چه می کرد؟ من فکر می کنم اگر آقای دهداری بود، درِ خانه محمدخانی هم می رفت. چون آقای دهداری برای تیم ملی فوتبال هر کاری می کرد.

* پرسش مدنظر از این جهت مطرح می شود که مرحوم دهداری اصطلاحاً به کسی باج نمی داد، حالا اینکه دنبال یک بازیکن برود و از او برای بازگشت به تیم ملی دعوت کند، مقداری با ویژگی های اخلاقی او در تناقض است. موضوعی که با توجه به مستندات و خاطرات نزدیکان جناب دهداری، در مورد مراجعه او به منزل بازیکن مستعفی که در فیلم مشاهده می کنیم، اتفاق نیفتاده و او چنین کاری را انجام نداده است.

ثقفی: عزیزانی که این موضوع را مطرح می کنند، شاید به لحاظ تاریخی حرف درستی زده باشند، اما بهتر است موقعیت فیلمنامه را هم ببینند. من فیلم مستند نساختم، من یک فیلم داستانی ساختم که محوریت اصلی اش مرحوم پرویز دهداری است. اصلاً من سوالی را برای این دوستان مطرح می کنم؛ اگر به آقای دهداری می گفتند که یا برو فلان بازیکن را به تیم ملی برگردان، یا تیم ملی ایران منحل است، آقای دهداری چه می کرد؟ آن چه من از پرویز دهداری و شخصیت او دریافت کردم به هیچ عنوان بحث غرور نبود، بلکه تیم ملی بود که به شدت به آن عشق می ورزید و برای سربلندی اش حتی بدون ریالی دستمزد و حقوق می جنگید. حتی در بخشی از فیلم ما مشاهده می کنیم که به او گفته می شود: «تو برای بازگردانت مهاجم تیمت به التماس افتادی» اما دهداری در جواب می گوید: «تیم من نه تیم ملی».

این یک پاسخ واضح است که نشان می دهد پرویز دهداری ذره ای برای منفعت های شخصی در تیم ملی حضور نداشت. بنابراین وقتی درِ خانه بازیکن می رود اصلاً خود را کوچک نکرده است چون او برای تیم ملی ایران چنین کاری را انجام می دهد. او حتی می توانست در همین مقطع به آلمان سفر کند و آنجا با خیال راحت به استراحت بپردازد اما می بینیم که به خانه کامیاب می رود، از خود می گذرد و او را به تیم ملی دعوت می کند.

*بحث دیگری که در رابطه با فیلم «پرویزخان» مطرح شده، مربوط به آقای درگاهی (رییس وقت سازمان تربیت بدنی دوره مرحوم پرویز دهداری) بود که گویا در آن دوره مرد لاغر اندام بیست و هشت ساله ای بوده است. اما در فیلم شخصیت به نمایش درآمده کاملاً با آنچه در واقعیت بوده متفاوت است.

ثقفی: ما در فیلم «پرویزخان» هم شخصیت و هم اسم او را به طور کامل تغییر دادیم چون می خواستیم یکسری چیزهایی را به این شخصیت اطلاق کنیم که در شخصیت واقعی وجود نداشت. دقیقاً همین جا است که بحث «واقعیت» و «تخیل» به میان می آید و آن شخصیتی که شما به عنوان رییس سازمان تربیت بدنی دیدید، مقداری جنبه های منفی هم پیدا می کند.

قطعاً در عالم واقع آقای درگاهی هیچ گاه به دهداری نگفته یا آقای فلانی را می آوری یا تیم ملی منحل است. وقتی چنین چیزی نگفته من هم نمی توانم اسم کاراکتر فیلمم را درگاهی بگذارم. البته این را هم بگویم که بنده به جزییات آن دوران به طور کامل واقف هستم چون اتفاقی که در آن زمان افتاد چنین بود که بعد از استعفای بازیکنان مطبوعات و رسانه های آن دوران دایم انتقاد می کردند که چرا فدراسیون در خواب فرو رفته و رای کمیته انضباطی صادر نمی شود.

حتی گفته می شد که در پشت پرده خبرهایی هست که رای کمیته انضباطی صادر نمی شود. شرایطی که به شکل جالبی رای به نفع مرحوم دهداری می دهد اما در کمتر از یک ماه آقای نصرالله سجادی رییس وقت فدراسیون فوتبال و حامی اصلی مرحوم دهداری برای مربیگری تیم ملی فوتبال، برکنار می شود و شخصی به نام مرتضوی ریاست فدراسیون فوتبال را به عهده می گیرد. در این زمان اما اتفاقی می افتد و نام مرحوم محمود یاوری به عنوان گزینه اصلی هدایت تیم ملی فوتبال کشورمان مطرح می شود اما در آخرین لحظاتی که قرار است نام وی به عنوان سرمربی مطرح شود، تصمیم ها تغییر و مرحوم دهداری در تیم ملی فوتبال ابقاء می شود. موضوعی که مستندات آن نیز موجود است و من می توانم همه آنها را ارایه کنم.

*حالا که درباره واقعیت ها و مستندات حرف می زنید، بهتر است سری بزنیم به ماجرای عملیاتی که هم زمان با دیدار تیم ملی کشورمان با کویت در حال انجام بود و در فیلم به شکلی طراحی شده که تمام نتیجه آن منوط به نتیجه بازی ایران و کویت بوده است، موضوعی که برخی ها نسبت به واقعی بودن این صحنه و ماجراهای منورهای دشمن نکات شبهه برانگیزی داشتند که بد نیست درباره آن توضیح دهید.

ثقفی: آنچه در فیلم روایت می شود، مربوط به عملیات کربلای چهار است. در همان ایام سه بازی تدارکاتی برای تیم ایران پیش بینی شده و قرار بود سه تیم آلمان شرقی، لهستان و پاکستان با تیم ملی کشورمان بازی تدارکاتی داشته باشند. اما چه اتفاقی می افتد؟ در بهمن ماه بود که متاسفانه عملیات کربلای چهار شکست می خورد و پس از آن هم تهران بمباران می شود و حتی یک استادیوم فوتبال هم در ایلام مورد هدف رژیم بعثی قرار می گیرد. در همین حین فیفا نامه می زند که هیچ تیمی حق ورود به کشور ایران را ندارد. به همین منظور این سه بازی تدارکاتی هم لغو می شود.

نکته دیگر اینکه قبل از این ماجراها، در آبان ماه است که کشور کویت به صورت رسمی اعلام می کند که همراه با اردن در جنگ عراق و ایران، طرفدار عراق است. شرایطی که منجر به برگزاری کنفرانسی می شود که قرار است در آن موضوع جنگ به نفع صدام به اتمام برسد. شرایطی که دقیقاً بازی ایران و کویت هم در آن روزها قرار گرفته بود. کشور کویت رسماً اعلام می کند که تیم ایران را به خاک خود راه نمی دهد، ایران هم تصمیم می گیرد که با کویت بازی نکند. پس از ماجرای شکست عملیات کربلای چهار، موضوع کنفرانس هم حساس تر می شود و به دلیل اینکه وضعیت به نفع صدام تمام شده، تصمیم گرفته می شود که ایران با کویت اصلاً بازی نکند. در همین زمان عملیات کربلای پنج آغاز می شود؛ عملیاتی که یک عملیات آبی خاکی بود، اما در فیلم «پرویزخان»، عملیات آبی معرفی شده است. در همین مسیر یکی از جزایر کویت هم به طور کامل در اختیار کشور عراق است.

بالاخره تصمیم گرفته می شود که بازی ایران و کویت به شرط بازی 2 تیم در یک زمین بی طرف برگزار شود. البته کویت در آن سال ها مشکل میزبانی نداشت اما از یک طرف هم حاضر نبود میزبان تیم ایران باشد؛ پس این ایران بود که مشکل میزبانی داشت. یعنی قضیه تا این حد سیاسی بود؛ زمینه هایی که از سال 1359 بین ایران و کویت وجود داشت و حتی در دوران مقدس هم بارها و بارها از سوی کویتی ها بر علیه ایران انجام گرفت. ماجرای منور و عملیاتی که در فیلم به صورت همزمان می بینید تخیلی است، اما همه آنها زمینه های واقعی دارند که من سعی کردم آنها را در فیلم «پرویزخان» دراماتیزه کنم.

*براساس آنچه ما با دوستان ورزشی نویس صحبت کردیم، تقریباً تمام آنچه از ماجراهای مربوط به مرحوم پرویز دهداری در فیلم مطرح می شود، غیر از ماجرای به خانه آن بازیکن مستعفی رفتن بر اساس واقعیت بوده است. فقط در باره حضور آن 2 بازیکن مستعفی که سر بازی ایران و کویت در ورزشگاه حضور پیدا می کنند هم سند تاریخی وجود دارد؟

ثقفی: واقعیت این است که هم زمان با بازی ایران و کویت در قطر، بازیکنانی بودند که در قطر حضور داشتند و بازی می کردند. حتی گفته می شود مرحوم دهداری حین حضور تیم ملی فوتبال در قطر، با برخی از بازیکنان ایرانی شاغل در این کشور دیدارهایی را داشته است. البته که بنده تاکید می کنم در فیلم «پرویزخان» درباره حضور بازیکنان و ماجرای استعفا و داستان هایش اسم شخصی را نیاوردم. من در این چارچوب از تخیلم استفاده کردم. البته من تا جای ممکن تلاش می کنم از تخیل استفاده نکنم ولی در مقاطعی نیاز به تخیل یک ضرورت به حساب می آید که بنده در مقاطعی از فیلم «پرویزخان» از جمله حضور بازیکنان ایرانی در سکوهای ورزشگاه بازی ایران و کویت از قوه تخیل بدون ذکر اسم استفاده کردم.

*البته وقتی وارد بحث بیوگرافی شخصیت ها در سینمای ایران می شویم، به طور حتم با نظر مثبت وارد مرحله پرداخت سینمایی به آن شخصیت مورد نظر می شویم، فیلم «پرویز خان» هم دقیقاً از همین مدل تبعیت می کند، یعنی شخصیت مورد نظر قضاوت می شود. یعنی اینکه آن بخش منفی در طرف منفی ماجرا و پرویز دهداری در طرف مطلق مثبت قرار می گیرد. این موضوع البته ایراد محسوب نمی شود. در اینجا مقصود شیوه «پرداخت» است که این پرسش را مطرح می کند. اینکه آیا در زمان نگارش فیلمنامه هیچ موقع به این نتیجه نرسیدید که طرف منفی ماجرا هم می تواند حقی برای استعفای خود داشته باشد. حتی آیا به این موضوع فکر نکردید شاید پرویز دهداری هم در مواردی نسبت به ماجرای اخراج یا استعفای بازیکنان کمی خودخواهانه رفتار کرده است؟

ثقفی: اتفاقاً من سعی کردم هرگونه دفاعیه از سوی بازیکنان مستعفی را وارد فیلمنامه کنم، در این راستا ماجرای بستنی خوردن یکی از بازیکنان یا ماجرای ضربه آزاد بازیکن که حتی منجر به گل هم شد اما آقای دهداری به گونه ای دیگر با ماجرا برخورد داشت، از جمله مصداق هایی است که در فیلم به نمایش درآمده است.

ثقفی: آنچه دهداری برای تیم ملی انجام داد قطعاً برای انگیزه و دلایل شخصی و مالی نبوده است. چون همه می دانند سال قبل از حضور دهداری، تیم ملی به دلیل مسایل مالی از مقدماتی جام جهانی انصراف می دهد. در حالی که دهداری کسی است که از جیب خودش هزینه می کند، برای بچه های تیم ناهار درست می کند و حتی پولی هم دریافت نمی کند اما در کنار تیم می ماند
واقعیت ماجرا این است که مرحوم دهداری اصراری نداشت که در تیم ملی بماند، حتی وقتی پای مذاکره با بازیکنان مستعفی به میان می آید، او می گوید تا زمانی که بابت استعفایشان از تیم ملی عذرخواهی نکنند من آنها را نمی بخشم. چون مشکل دهداری با آنها شخصی نبود، مشکل او با بازیکنان خارج شده، استعفا از «تیم ملی» بود. حتی او گفته بود می رویم با کویت بازی می کنیم و بعد از آن بروند و با مربی دیگری غیر از من کار کنند. مسیری که باعث می شود مدیران وقت قبول کنند دهداری را با دلایلی که در فیلم هست، در تیم نگه دارند.

آنچه دهداری برای تیم ملی انجام داد قطعاً برای انگیزه و دلایل شخصی و مالی نبوده است. چون همه می دانند سال قبل از حضور دهداری، تیم ملی به دلیل مسایل مالی از مقدماتی جام جهانی انصراف می دهد. در حالی که دهداری کسی است که از جیب خودش هزینه می کند، برای بچه های تیم ناهار درست می کند و حتی پولی هم دریافت نمی کند اما در کنار تیم می ماند. ما حتی از لوکیشنی که به عنوان خوابگاه بچه های تیم ملی در کنار دریاچه آزادی انتخاب شده بود استفاده کردیم؛ لوکیشنی که در بدترین وضعیت ممکن قرار داشت و مرحوم دهداری آنجا را به واسطه همراهی بازیکنان تبدیل به خوابگاه کرد و حتی برای تامین گازوییل آن به جاده کرج می رفت تا به هر ترتیبی شده برای آنجا گازوییل تامین کند.

آنچه من از دهداری در فیلم «پرویزخان» به آن توجه داشتم، خلق کاراکتری بود که می خواستم از دریچه ذهن خودم او را ببینم و بدانم او در موقعیت های مختلف چه می کند. موقعیت هایی که قطعاً از سر خودخواهی نیست. چون او یک جنگجو است و می خواهد ببرد. او برای این کار حتی از آبرو و اعتبار خود مایه می گذارد. کما اینکه وقتی در بازی با کویت که دایم بر زمینی بودن بازی تاکید می کرد، می گوید اشتباه کردم و بازی را هوایی می کند. او به همه مسایل حیثیتی نگاه می کند و اطمینان دارد که با این بچه ها می توان برد. اطمینانی که در مواجهه با فرمانده هم دربرگیرنده اتفاقات جالب توجهی است.

*از دیگر نکاتی که می توانیم در تکمیل پرسش های این بخش اشاره ای به آن داشته باشیم، ترتیب اتفاقات تاریخی است که در فیلم «پرویزخان» نسبت به آنچه در واقعیت اتفاق افتاده مغایرت دارد. آیا این تغییرات در راستای نقطه گذاری برای جذاب شدن یا به قول شما سینمایی شدن کار صورت گرفته تا نه دلایل دیگری دارد؟

ثقفی: آنچه شما می گویید فقط در یک جا اتفاق افتاده و آن هم در دقایق ابتدای فیلم است که من ماجرای مربوط به بازی ایران و نپال در سال 67 را در سال 65 نقل کردم. چون ایران و نپال در هر 3 سال 65 و 67 باهم دیدار کردند اما من لازم داشتم در ابتدایی فیلم برای معرفی خصوصیت ویژه مرحوم دهداری از یک اتفاق استفاده کنم. پس این تنها تقدم و تاخری بوده که در فیلم وجود دارد وگرنه در هیچ جای دیگر فیلم چنین رویکردی وجود نداشته است. حتی همان لحظه ای که تقدم و تاخری رخ داده، برای برجسته کردن خصوصیات اخلاقی مرحوم دهداری بوده که می خواستم در فیلم دیده شود. اینکه وقتی یک بازیکن قصد تحقیر کردن بازیکن حریف را دارد با واکنش جالب توجهی از سوی مربی مواجه می شود می توانست معرف خوبی برای دهداری فیلم «پرویزخان» باشد.

*غیر از چندسری از بازیکنان مانند جواد زرینچه، سیروس قایقران، میراحمدیان، کریم باوی، احمدرضا عابدزاده گویا تلاش شده بود بقیه بازیکنان آنچنان که باید در فیلم معرفی نشوند، آیا قصد و نیتی در کار بود یا نه موضوع و منظور دیگری در میان است که به معرفی همین چند بازیکن پرداخته اید؟

ثقفی: راستش را بخواهید ما واقعاً وقت معرفی بازیکنان بیشتر را نداشتیم؛ یعنی اگر به سراغ بازیکنان دیگر تیم ملی آن دوران می رفتیم، دیگر وقتی برای معرفی پرویز دهداری باقی نمی ماند. نیت و قصد من پرداخت به شخصیت پرویز دهداری بود و شخصیت هایی هم که در این چارچوب حضور داشتند در تکمیل همین فرآیند طراحی شدند. شما هر آنچه از شخصیت ها در فیلم می بینید، با محوریت پرویز دهداری بود که من به اندازه نیاز قصه آنها را در قالب قهرمان و ضد قهرمان تعریف کردم.

البته اینجا لازم است یادی از قایم اسلامی، رضا وطن خواه و محمدرضا کربکندی هم داشته باشم که در جریان طراحی و کارگردانی فیلم بسیار به من کمک کردند. البته رضا وطن خواه به دلیل کسالت و اینکه پرویز دهداری وصیت کرده بود تا نزدیکانش درباره ماجرای استعفا در آن مقطع حرفی نزنند، فقط تا حدی توانست اطلاعاتی را در اختیار ما قرار دهد اما واقعاً در همراهی با پروژه از هیچ کوششی برای بیان خاطراتش دریغ نکرد.

* «پرویزخان» فیلمنامه خوبی دارد، اما یکی از نکات پرچالشی که در فیلم به آن اشاره شده، مربوط به صحنه هایی است که بهنام تشکر به عنوان فرمانده نظامی ارتش نکاتی را درباره بازی ایران و کویت مطرح می کند که از زوایه نگاه فیلم می تواند دربرگیرنده نکات جالب توجه و حساسی باشد. مسیری که در جریان روایت شلیک منورهای دشمن حین انجام عملیات نظامی ایران در جبهه هم زمان با دیدار ایران و کویت هم موجب ارایه شبهاتی مبنی بر مستند بود بودن یا نبودن این صحنه ها شد که بد نیست درباره آن توضیحاتی را ارایه کنید.

ثقفی: اتفاقاً این بخش از جریان داستانی و محتوایی فیلم، بخش بسیار حساسی بود که من با احتیاط جلو می رفتم. البته که یکسری چیزها کاملاً واقعی بود ولی من تلاش کردم با در نظر گرفتن ملاحظات و حساسیت هایی که در زمان جنگ وجود داشت، طراحی درستی را انجام دهم، طراحی که به واسطه همراهی خوب گروه طراحی صحنه و طراحی لباس چه در این بخش از فیلمنامه و چه در بخش های دیگر بسیار به من کمک کرد.

به هر حال در پاسخ به پرسش شما باید بگویم که در این قسمت آنچه پیش روی مخاطب قرار داده شده، بخشی براساس تخیل و بخشی براساس واقعیت طراحی شده که من در آن سعی کردم به شدت دقیق باشم. چون در آن زمان ماجرای بازی ایران و کویت به میزبانی قطر بسیار سیاسی بود که سعی کردم به واسطه این حساسیت ها صحنه ای را در فیلم طراحی کنم که براساس واقعیت و تخیل چیده شده است.

*از جمله مواردی که در روزهای اکران فیلم «پرویزخان» در جشنواره و حتی اکران عمومی فیلم با حواشی متعددی رو به رو شد، موضوع نویسنده فیلمنامه «غرش شیر» بود که مدعی شده فیلم «پرویزخان» از روی فیلمنامه وی ساخته شده و به دلیل پاسخگو نبودن دست اندرکاران فیلم این ماجرا را از طریق مراجع قانونی پیگیری کرده است؛ بد نیست حالا که مدت زیادی است از اکران فیلم گذشته در این مورد توضیحات لازم را ارایه دهید.

ثقفی: ما از طریق مراجع قانونی مشغول پیگیری موضوع هستیم و فکر می کنم دیگر نیازی نیست که بیشتر به آن پرداخته شود.

*جزییاتی که درباره اتفاقات مربوط به زندگی مرحوم دهداری در فیلم «پرویزخان» به نمایش درآمده و اکنون محل پرسش ما از منظر تاریخی است، نشان می دهد که فیلم توانسته تا حد زیادی رسالت رسانه ای بودن را انجام دهد. شرایطی که به نظر می آید برای بازیگران جوان فیلم از پس این همه حاشیه و اما و اگر می تواند دربرگیرنده نکات جالبی باشد. بد نیست بازیگران حاضر در این گفت وگو هم به بیان نقطه نظرات خود در این زمینه و حضور در نقش شخصیت هایی بپردازند که چهره و رفتار ورزشی هر یک از آنها برای نسل دهه شصت و هفتاد ایران سرشار از خاطرات جذاب و ماندگار است.

ریوفی: پروژه «پرویزخان» از جمله پروژه هایی بود که برایم بسیار جذاب بود و نکات آموزنده زیادی را به من اضافه کرد. من در این فیلم تجربه لذت بخشی را از سرم گذراندم که باعث شد با شخصیت سیروس قایقران آشنایی بیشتری پیدا کنم. شرایطی که منجر به رفت و آمدهایی به انزلی شد که بسیار برای رسیدن به نقش سیروس قایقران به من کمک کرد نکته دوم دیگری که می خواهم به آن اشاره کنم، حضور در کنار هنرمند ارزشمند و توانمندی به نام استاد سعیدپورصمیمی است که اعتراف می کنم بازی در کنار این بازیگر بزرگ خیلی سخت است. او هنرمندی است که بسیار به کار خود مسلط است و طبیعتاً اگر شما به عنوان بازیگر نتوانید به کار خودتان در کادری که کارگردان برای بازی شما با او طراحی شده، مسلط باشید، بازی استاد پورصمیمی بازی شما را می بلعد.

همین چالش می تواند به خودی خود تجربه ارزشمند و جذابی باشد که در فیلم «پرویزخان» آن را تجربه کردم. به هر ترتیب استاد پورصمیمی همیشه در تمرکز است و هیچ چیز بیرونی را وارد فضای کار نمی کند. اصلاً برایم بسیار عجیب بود که یک بازیگر با این همه پیشینه همچنان برای خلق شخصیت انگیزه دارد و می تواند به بازیگرانی چون ما درس بدهد.

پروژه «پرویزخان» از جمله پروژه هایی بود که برایم بسیار جذاب بود و نکات آموزنده زیادی را به من اضافه کرد. من در این فیلم تجربه لذت بخشی را از سرم گذراندم که باعث شد با شخصیت سیروس قایقران آشنایی بیشتری پیدا کنم. شرایطی که منجر به رفت و آمدهایی به انزلی شد که بسیار برای رسیدن به نقش سیروس قایقران به من کمک کرد. نقشی که امیدوارم مخاطبان و علاقه مندان مرحوم قایقران نیز از آن راضی باشند.

سیدابوالفضل موسوی (بازیگرنقش احمدرضا عابدزاده): شغل من برنامه ریزی و دستیار کارگردانی است اما اولین تجربه بازیگری ام مقابل دوربین در سریال «مستوران» به کارگردانی سید علی هاشمی و تهیه کنندگی عطا پناهی بود که تهیه کننده فیلم «پرویزخان» هم هست. شرایطی که برایم دربرگیرنده تجربه بسیار ارزشمندی بود که لازم است از سید علی هاشمی، عطا پناهی و پروانه نصری به جهت حضور در این پروژه و فضایی که برایم مهیا کردند صمیمانه قدردانی کنم.

موسوی: ما بازیگران فیلم «پرویزخان» همان هایی هستیم که پرویز دهداری در زمین های خاکی اصفهان، خوزستان و گیلان و مناطق مختلف دیگر کشف کرد و به تیم ملی رساند. شرایطی که به اعتقاد من در فضای بسیار مطلوبی توسط کارگردان و یک تیم بسیار حرفه ای تولید پیش روی مخاطبان قرار گرفت و توانست رضایت تماشاگران را هم فراهم سازد چون من زمانی به پروژه «پرویزخان» پیوستم که مشغول بازی در «مستوران» بودم اما عوامل این پروژه به جای اینکه مقاومت کرده و مانع حضورم شوند نهایت همکاری را با من داشتند تا در نقطه عطف زندگی ام موقعیت مناسبی داشته باشم. این در حالی است که قطعاً حمایت های علی ثقفی را هم فراموش نمی کنم که تلاش کرد در عرصه بازیگری پیشرفت داشته باشم.

به نظرم کاری که سازمان هنری رسانه ای اوج انجام می دهد، دقیقاً عین کاری است که پرویز دهداری در آن دوران با تیم ملی فوتبال کرد. اینکه می توان هنرمندان جوانی را کشف کرد که در عین داشتن استعداد، تجربه کمی دارند اما می توانند برای نمایش غرور ملی و حفظ فرهنگ ایرانی کارهای مهمی در سینما انجام دهند. نتیجه اش هم همین می شود که در سالن سینما برای این فیلم ممتد دست می زنند. به اعتقاد من آنچه روایت کردم مهم ترین دستاوردی بود که در این فیلم به دست آوردم. ماجرای حضور و هم جواری در کنار استاد سعید پورصمیمی هم جای خود دارد که برایم دربرگیرنده دستاورد بسیار ارزشمندی بود.

ما بازیگران فیلم «پرویزخان» همان هایی هستیم که پرویز دهداری در زمین های خاکی اصفهان، خوزستان و گیلان و مناطق مختلف دیگر کشف کرد و به تیم ملی رساند. شرایطی که به اعتقاد من در فضای بسیار مطلوبی توسط کارگردان و یک تیم بسیار حرفه ای تولید پیش روی مخاطبان قرار گرفت و توانست رضایت تماشاگران را هم فراهم سازد.

*آیا فکر می کنید بعد از دیده شدن در فیلم «پرویزخان» و البته مواردی که به آن اشاره داشتید، بازیگری را ادامه بدهید؟

موسوی: من فکر می کنم بهتر است کم کم فضای دستیاری را کمرنگ و بازیگری را پررنگ تر کنم اما نه با سرعت زیاد؛ من دوست دارم براساس همان جمله معروف شهید سید مرتضی آوینی که گفت: «خوشبختانه زندگی مرا به سمتی کشاند که فهمیدم تظاهر به دانایی هیچ وقت جایگزین دانایی نمی شود»، راهم را در بازیگری ادامه دهم. البته که عاشق کارگردانی هم هستم. اما دوست دارم تجربه های بازیگری را بیشتر دنبال کنم و پرویز دهداری های بیشتری به ما اعتماد کنند. من تمام تلاشم را انجام دادم که در فیلم «پرویزخان» تا حد ممکن برای ایفای نقش «عقاب آسیا» تلاش کنم و در این راه هم علی ثقفی به عنوان کارگردان برای تک تک پلان هایی که بازی کردم وقت می گذاشت. این تجربه خوبی بود که به من درست راه رفتن در سینما را یاد داد و اکنون خیلی استرس دارم که آیا احمدرضا عابدزاده هم بازی من را دوست داشته یا خیر؟

* شما تلاش کردید مفهوم «غرور ملی» را که متاسفانه تبیین سینمایی آن سال هاست در سینمای ایران مهجور مانده با ساده ترین شکل ممکن با ابزار و کلید واژه ای به نام «فوتبال» با مخاطب به اشتراک بگذارید. در این مسیر فارغ از شعارها و کلیدواژه تکراری این گونه پرسش ها مایلم بپرسم که از چه مولفه های برای پیشبرد اهداف محتوایی و سینمایی خود در جهت موضوعی که اشاره کردم، استفاده کردید؟

ثقفی: من خیلی «خودآگاه» کارگردانی نمی کنم. اما همیشه سعی می کنم به این نکاتی که شما اشاره داشتید بدون کمترین شعارزدگی کارهایی را انجام دهم. مثلاً دوستی صمیمانه سیروس قایقران به عنوان یک بازیکن شمالی با کریم باوی به عنوان یک بازیکن جنوبی خیلی برایم اهمیت داشت. رفاقتی که در فیلم «پرویزخان» نشانه گذاری شده می تواند نمادی از وحدت ملی باشد یا مثلاً دور هم جمع شدن بازیکنانی چون جواد زرینچه به عنوان یک بازیکن ترک زبان، عابدزاده به عنوان یک بازیکن خوزستانی که در اصفهان زندگی می کند یا میراحمدیانی که تهرانی است برای من مفهومی از غرور ملی و پیشرفتی است که با کلید واژه ایثار و از خودگذشتگی مفاهیمی را به مخاطب ارایه دادند. شرایطی که می تواند پاسخی به پرسش شما باشد.