روزنامه اعتماد نوشت: چنین فرونشست شدید زمین می تواند مسیرهای شریان های سطحی و زیرسطحی را تغییر داده و باعث کاهش عمده و غیرقابل برگشت ظرفیت آبخوان شود.
این موضوع با توجه به اینکه مناطقی با سرعت قابل توجه از فرونشست زمین محل زندگی جوامع بزرگی مانند تهران و پرجمعیت ترین شهر غرب آسیا با جمعیت کلی 15 میلیون نفر بسیار مهم است.
تهران به دلیل پتانسیل بالای فعالیت های زمین ساختی در برابر مخاطرات زلزله آسیب پذیر است. اگر کاهش قابل توجهی در پایداری خاک به دلیل فرونشست زمین ناشی از اضافه برداشت شدید آب های زیرزمینی با یک فعالیت زمین ساختی عمده ترکیب شود، به طور بالقوه می تواند اثرهای زلزله را تشدید کند که باعث یک فاجعه انسانی غم انگیز می شود.
شرایط خشکسالی ناشی از انسان در ایران برقرار است و نمونه ای از «خشکسالی های انسانی» است که به تنش آبی ناشی تهاجم و مداخله شدید انسانی با مدیریت ناپایدار زمین و آب اشاره دارد.
وضعیت خشکسالی انسانی با نسبت های بیش از حد برداشت آب به منابع آب زیرزمینی تجدیدپذیر موجود در سراسر حوضه های اصلی ایران آشکار می شود.
تعداد چاه های ثبت شده از 460 هزار حلقه در سال 1381 به 800 هزار حلقه در سال 1394 افزایش یافت. علی رغم تغییر فزاینده در تعداد چاه ها، برداشت های انسانی آب زیرزمینی در 25 حوضه از 30 حوضه در این 14 سال کاهش یافت.
این تغییر کاهشی در مقیاس حوضه نشانگر بهره برداری بیش از حد از ذخایر آب زیرزمینی به جای تنظیم جذب آب زیرزمینی است.
بهره برداری بیش از حد از ذخایر آب زیرزمینی ایران را می توان با نحوه برداشت از آب های زیرزمینی توضیح داد: بیش از 90 درصد کل جریان خروجی از ذخایر آب زیرزمینی در مقیاس حوضه صرفا به دلیل جذب انسان است. اما کاهش برداشت کل نشان می دهد که در برخی حوضه ها، ذخایر آب زیرزمینی ممکن است به نقطه اوج بحرانی رسیده باشد که در آنها برداشت آب کمتر شده چرا که ذخایر آب زیرزمینی تخلیه شده محدود شده است.
در مناطق آبیاری شدید یا پرجمعیت، برداشت گسترده تر شده ولی عایدی کاهش یافته است.
کاهش گسترده آب های زیرزمینی در ایران عمدتا انسانی است، اما با خشکسالی های هواشناسی یا هیدرولوژیکی تشدید شده است. واکنش آب های زیرزمینی به فشارهای انسانی سه مرحله از تکامل را پشت سر گذاشته است. سال آبی پربارش 1398-1397 ممکن است تنش آب زیرزمینی را در برخی از نقاط ایران کاهش داده باشد، اما مشکل آن است که منابع آب زیرزمینی ایران بسیار سریع تر از تکمیل شدن، تخلیه شده اند. بنابراین، این بارش شدید در یکسال مشکل را نمی توانست حل کند.
ایران مشکلات دیرینه ای با ناکارآمدی شبکه توزیع آب خود به ویژه در بخش کشاورزی دارد. تولید مواد غذایی بدون بهبود راندمان آبیاری عامل اصلی اضافه برداشت بیش از حد آب زیرزمینی در ایران است. در این شرایط کل آب برداشت شده انسانی از سرعت تغذیه طبیعی در یک این دوره بیشتر بوده است.
اضافه برداشت آب زیرزمینی شرایطی را نشان می دهد که در آن ذخایر آب زیرزمینی حتی در سال های مرطوب هیدرولوژیکی قادر به بازیابی کامل نیستند. حدود 76 درصد از سطح آبخوان های ایران در شرایط اضافه برداشت بیش از حد است. عدم توقف این موضوع می تواند عواقب بزرگی را به همراه داشته باشد به گونه ای که امنیت اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی ایران را در کل تهدید کند.
اولین قربانی کاهش عمده آب های زیرزمینی ایران، امنیت غذایی کشور خواهد بود. آب کشاورزی بیش از 90 درصد برداشت آب ایران را شامل می شود. حدود 70 درصد از کل جمعیت ایران- حدود 62 میلیون نفر- در نواحی با برداشت بیش از حد آب زیرزمینی زندگی می کنند و 70 درصد از کل تقاضای آب کشور در همین پهنه ها وجود دارد. بنابراین مساله اصلی ما تمرکز فوق العاده جمعیت در پهنه های پیرامون شهرها در مناطق خشک است.
حتی در حوضه هایی که در حال حاضر به عنوان مناطقی با اضافه برداشت بیش از حد طبقه بندی نمی شوند، تقاضای آب کشاورزی بالا است. در صورت افزایش تعداد چاه ها، مناطق آبی و برداشت های عادی، افزایش اضافه برداشت در این حوضه ها انتظار می رود.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "خطر فرونشست و افزایش بهره برداری از آبهای زیرزمینی با ایران چه خواهد کرد؟" هستید؟ با کلیک بر روی اقتصادی، اگر به دنبال مطالب جالب و آموزنده هستید، ممکن است در این موضوع، مطالب مفید دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "خطر فرونشست و افزایش بهره برداری از آبهای زیرزمینی با ایران چه خواهد کرد؟"، کلیک کنید.
